جایگاه مفهوم دکترین «مسئولیت حمایت» دراصول و مبانی نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر حقوق اداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق بین الملل، گروه حقوق، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار حقوق بین الملل، گروه حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

3 استادیار حقوق بین الملل، گروه حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/mral.2023.1989883.1437

چکیده

دکترین «مسئولیت حمایت» در آغاز قرن بیست و یکم در پی تحولات مفاهیمی چون اصل حاکمیت، عدم مداخله و مداخله بشردوستانه ایجاد شد و به موجب آن، مسئولیت اصلی حمایت از افراد غیر نظامی در قبال نسل کشی، جنایات جنگی، پاک سازی نژادی و جنایات علیه بشریت بر عهده ی دولت هاست. در صورت ناتوانی دولت، مسئولیت حمایت به جامعه ی بین المللی منتقل می گردد. جمهوری اسلامی ایران به تأسی از آموزه های اسلامی و ارزش های انسانی، حمایت از ستمدیدگان و مستضعفان جهان را مورد تأکید قرار داده است. دامنه ی اجرای این نظریه، هم در عرصه بین­المللی و هم در حقوق داخلی است و بر این اساس در حقوق اداری نیزاز اهمیت به سزایی برخوردار است. دلیل اهمیت این نظریه در حقوق اداری، آن است که در حقوق اداری یک طرف رابطه دولت بوده و نابرابری در این رابطه امری ذاتی است. بنابراین، جلوه­های مسئولیت حمایت در حقوق اداری شامل مواردی مانند لزوم رعایت اصل کرامت انسانی، اصل برابری فرصت­ها در ورود به خدمت دولتی می­باشد. پرسش اصلی که این پژوهش به دنبال پاسخ به آن است عبارت است از این که جایگاه مفهوم دکترین مسئولیت حمایت در مبانی نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران چگونه است؟ روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است و در گردآوری منابع از روش کتابخانه­ای استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The position of the concept of the doctrine of "responsibility to protect" in the principles and foundations of the legal system of the Islamic Republic of Iran with an emphasis on administrative law

نویسندگان [English]

  • Karim Mohammadi 1
  • Heybatolah Najandimanesh 2
  • Soudeh Shamlou 3
1 Doctoral student of International Law, Department of Law, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Associate Professor of International Law, Department of Law and Political Science, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of International Law, Department of Law and Political Science, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The "Responsibility to Protect" (R2P) doctrine emerged in the early 21st century, following the evolution of such principles as sovereignty, non-intervention, and humanitarian intervention. This doctrine posits that states hold the primary responsibility for protecting civilians from genocide, war crimes, ethnic cleansing, and crimes against humanity. Should a state fail to protect its citizens, this responsibility shifts to the international community. Reflecting Islamic teachings and universal human values, the Islamic Republic of Iran advocates for oppressed and underprivileged populations worldwide. The doctrine's applicability spans both international and domestic spheres, marking its significant influence on administrative law. This influence is particularly pronounced given the intrinsic imbalance existing in the state-individual relationship. Manifestations of the R2P in administrative law encompass the imperative to uphold human dignity and ensure equal opportunity in accessing public services. The primary question this research addresses is: What is the significance of the "Responsibility to Protect" doctrine within the legal framework of the Islamic Republic of Iran? Employing a descriptive-analytical methodology, this study relies on a library-based approach for data collection.

کلیدواژه‌ها [English]

  • humanitarian intervention
  • responsibility to support
  • international community
  • oppressed people of the world
  • administrative law
دوره 6، شماره 18
سال ششم، شماره هجدهم، بهار 1403
فروردین 1403
صفحه 265-289
  • تاریخ دریافت: 18 اسفند 1401
  • تاریخ بازنگری: 29 فروردین 1402
  • تاریخ پذیرش: 11 اردیبهشت 1402